Als je buitenlandse films - in een taal die je redelijk beheerst - bekijkt met ondertitels in dezelfde taal, leer je de taal extra goed verstaan. De visuele hulp van de ondertitels maakt namelijk dat je persoonlijke uitspraakverschillen of dialectvariaties snel op de juiste manier gaat interpreteren. Zet je Nederlandse ondertitels aan dan is het effect omgekeerd: je begrijpt de taal in de film slechter.
Beter
Deze ontdekking publiceren Holger Mitterer van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek (MPI) en James McQueen (MPI en Radboud Universiteit) vandaag in het hooggewaardeerde tijdschrift PLoS ONE. In de studie lieten ze studenten 25 minuten kijken naar Engelse films met vreemde accenten, zoals Schots of Australisch. Keken ze met Engelse ondertiteling dan was hun begrip van het gesproken Schots of Australisch na die 25 minuten al verbeterd. De ondertitels helpen je namelijk om te begrijpen hoe de woorden zouden klinken in standaard-Engels zodat je razendsnel de klankverschillen leert herkennen.
Nederlandse ondertitel vermindert begrip
De controlegroep zag de films met Nederlandse ondertitels en moest het dus zonder leerhulp doen. Dat was te merken. Na het experiment begrepen de proefpersonen de regionale varianten zelfs slechter.
De onderzoekers vinden het een goed idee om mensen die een vreemde taal leren zoveel mogelijk ondertitels te presenteren in de taal die in een programma gesproken wordt. Op DVD's is dat vaak geen probleem. En ook op de Nederlandse televisie zou je de taal van de ondertiteling zelf moeten kunnen kiezen. Het zal nog wel even duren voor dat dat mogelijk is.
Voor wie niet wachten kan om al tv-kijkend zijn Engels te verbeteren: Kies teletekstpagina 888 bij de BBC. TV5 heeft Franse ondertitels in de aanbieding.