Stress op de werkvloer kan door werknemers op verschillende manieren te lijf worden gegaan: boos worden bijvoorbeeld, of even van de werkplek weglopen. Psycholoog Sibe Doosje van de Universiteit Utrecht oppert dat humor werkstress kan voorkomen. Doosje deed onderzoek naar gevoel voor humor op het werk en promoveert 1 oktober op dit onderwerp aan de Universiteit Utrecht.
Een collega heeft je op botte wijze terechtgewezen. Wat te doen? De collega is kennelijk boos en je voelt daarbij stress opkomen. Een situatie als deze leent zich volgens de Utrechtse onderzoeker Sibe Doosje uitstekend voor humor. Een goede grap neemt de kou uit de lucht: “De collega laat daarbij zijn boosheid varen en jouw stress wordt minder”, verklaart de promovendus. Doosje heeft het humoristisch omgaan met werkstress meetbaar gemaakt.
Humor helpt niet tegen luchtweginfecties
De Utrechtse psycholoog onderzocht ook verbanden tussen humor op de werkvloer en de fysieke en psychische gezondheid. Zoals bekend is het risico op luchtweginfecties als verkoudheid en griep groter als mensen onder stress staan. Doosje onderzocht of humor stress kan verminderen, zodat de kans op deze luchtweginfecties daalt. Hij concludeert dat humor daar nauwelijks invloed op lijkt te hebben.
Humor bij burn-out
Doosje nam ook het gevoel voor humor bij mensen met burn-out onder de loep. Hij vergeleek het gevoel voor humor van 42 opgebrande en 28 gezonde personen met elkaar. De verwachting dat mensen met burn-out een meer negatieve humorstijl, zoals cynisme, zouden hebben, kwam niet uit. “Wel gebruikt deze groep minder positieve humorstijlen dan de groep gezonde mensen.” Een positieve humorstijl is de neiging humor te gebruiken die ten doel heeft een ander of jezelf te helpen.
De onderzoeker keek ook naar humoristisch gedrag bij de burnout- en de gezonde groep. Mensen met een burn-out maken evenveel grappen als gezonde mensen, maar in het waarderen van grappen en in vrolijkheid blijven ze achter op gezonde personen: “Stuur je bijvoorbeeld een grappig YouTube-filmpje naar een gezonde en naar een opgebrande collega, dan zal de gezonde collega het filmpje beter waarderen en vrolijker reageren dan de collega met burn-out.”
Voorkomen of blussen
Volgens het onderzoek van Doosje lijkt het zinvol om humoristisch omgaan met stress bij werknemers te bevorderen. “Ook zinvol is het om bij werknemers met een dreigende burn-out te letten op hun gevoel voor humor. Als iemand humor minder waardeert of er niet zo vrolijk van wordt, kan dat een signaal zijn dat iemand opgebrand raakt.”, aldus Doosje. In beide gevallen geeft Doosje het advies om humor te gebruiken voordat een situatie al te stressvol wordt. “Humor kan weliswaar niet genezen, het kan wel stress voorkomen. Ook voor een dreigende burn-out geldt: Voorkomen is beter dan blussen”.