Goed ontworpen interactieve computerprogramma’s kunnen patiënten met chronische aandoeningen als diabetes, ‘verleiden’ tot een gezondere levensstijl. Met deze ‘Personal Computer Assistants’ kunnen patiënten zelf, vanuit huis, een actievere rol spelen in hun eigen gezondheidssituatie. Dat stelt Olivier Blanson Henkemans, die op vrijdag 19 juni op dit onderwerp aan de TU Delft promoveert.
In de gezondheidszorg is een verschuiving aan de gang naar een meer actieve rol van de patiënt zelf, als het kan vanuit zijn eigen huis. Een van de mogelijkheden daartoe is medische zorg met de ondersteuning van internet (eHealth). Met eHealth-diensten kunnen patiënten thuis hun gezondheid documenteren, bewaken en verbeteren.
Neem patiënten met diabetes type II. Zij kunnen thuis (of elders) hun bloedsuikerspiegel meten en deze gegevens invoeren in een computerprogramma. Ook kunnen ze hun dieet en de hoeveelheid lichaamsbeweging op die manier documenteren.
Patiënt als ‘expert’
Een ‘Personal Computer Assistant’, een gespecialiseerd computerprogramma, kan vervolgens al deze gezondheidsinformatie opslaan en analyseren en vervolgens, al dan niet met behulp van beelden en animaties, advies en feedback geven over de te volgen acties. De Personal Computer Assistant speelt dus de rol van coach voor de patiënt.
Promovendus Olivier Blanson Henkemans van de TU Delft, die samen met TNO onderzoek deed naar geschikte Personal Computer Assistants voor medische toepassingen: ‘De patiënt wordt hiermee een expert van zijn eigen ziektebeeld.’
Op de achtergrond houdt een ‘echte’ zorgverlener overigens het totaalbeeld in de gaten zodat hij zonodig op tijd kan ingrijpen.
Geanimeerde kat
De belangrijkste conclusie van Blanson Henkemans is dat een goede Personal Computer Assistant inderdaad kan helpen om patiënten met chronische aandoeningen als diabetes een gezondere levensstijl te laten volgen.
Uit een experiment met een online levensstijldagboek bij mensen met overgewicht die wilden afvallen, bleek bijvoorbeeld dat de aanwezigheid van een Personal Computer Assistant er voor zorgt dat patiënten beter hun dagboek bijhielden en als gevolg meer gewicht kwijtraakten. De Assistant werd in dit experiment weergegeven door een geanimeerde kat (iCat) die aan de hand van de gezondheidsgegevens op het computerscherm verschillende gezichtsuitdrukkingen toont (vrolijk, neutraal, verdrietig) afhankelijk van de mate waarin mensen hun persoonlijke levensstijldoelen haalden.
Feedback
Blanson Henkemans onderzocht ook diverse ‘feedback-stijlen’. Moet de computer bijvoorbeeld op een vriendelijke toon suggesties geven aan de patiënt of meer dwingend optreden? Dit blijkt sterk afhankelijk van de persoon en de situatie. Een Assistant die zonodig kan overschakelen van stijl, is het meest effectief.