Film kan worden ingezet bij het analyseren en oplossen van ingewikkelde vraagstukken, stelt Witteveen. De docente aan de Hogeschool Van Hall Larenstein, onderdeel van Wageningen UR, promoveerde 6 oktober bij de leerstoelgroep Communicatie en Innovatie Studies van Wageningen Universiteit op het ontwerp en gebruik van films in veranderingsprocessen. Tussen 1996 en 2007 zette ze drie filmprojecten op. Een daarvan ging om duurzaam kustbeheer in de dichtbevolkte Indiase deelstaat Kerala, waar de oceaan is leeggevist en de grondstoffen zijn uitgeput. Witteveen en haar team filmden verschillende partijen, zoals vissers, boeren, natuurbeheerders en beleidsmakers.

‘Dan ontstaat een palet aan tegengestelde belangen en conflicten. Dat betekent niet dat er meteen een oplossing voor is, maar er is al veel gewonnen als mensen hun eigen rol in de problemen erkennen en begrip krijgen voor de positie van anderen’, aldus Witteveen.

Overheden worden zich daardoor bijvoorbeeld bewust van de betekenis van hun beleid.
‘Ambtenaren uit de stad hebben misschien een beeld van een luie visser die de hele dag ligt te slapen in zijn hut. Als ze horen hoe deze visser ’s nachts de zee op gaat en niks vangt omdat de grote trawlers uit Taiwan daags ervoor langs zijn geweest, hoeveel moeite hij heeft om zijn gezin te voeden, dan komen de problemen veel dichterbij’, legt Witteveen uit.

Het bekendst is waarschijnlijk Witteveens serie films over Aids en plattelandsontwikkeling in Afrika en Azië. Die leidde in Zambia zelfs tot de ontwikkeling van gezamenlijk beleid door het ministerie van Landbouw, de agrarische universiteit en de landbouworganisaties om de gevolgen van aids op te vangen, zoals het wegvallen van arbeidskracht. ‘We kunnen meer met film dan we voor mogelijk hadden gehouden. Het is een uniek middel om de sociale dialoog aan te zwengelen.’

Witteveen promoveert mede aan de TU Delft. Daar bestaat al langer ervaring met kennis die niet alleen in woorden wordt vorm gegeven, maar in een ontwerp of gebouw. Of, nu ook, in beeld.