In vitrovlees of kweekvlees ontstaat uit dierlijke stamcellen; onder de juiste omstandigheden kan hieruit spierweefsel groeien. Op deze wijze kan vlees worden geproduceerd zonder dat daar dieren aan te pas komen. Deze techniek is de eerste proeven nog niet ontstegen, maar het ministerie van EL&I wil het onderzoek ernaar stimuleren, en tegelijk alvast de mogelijke reacties in beeld brengen. Het laat daarom een multidisciplinair Utrechts-Wagenings onderzoek uitvoeren met als uiteindelijk doel een eetbaar product te ontwikkelen dat aantrekkelijk wordt gevonden. Deze notitie verkent een nogal eens voorkomende eerste reactie: afkeer.

Slachtofferloos vlees
De afkeer waarmee mensen in eerste instantie vaak op het idee van in vitrovlees reageren heeft sterke morele kanten. Het is niet zo dat mensen het niet denken te lusten, ze wijzen het veeleer om ethische redenen af. Twee associaties lijken daarbij een belangrijke rol te spelen. Ten eerste wordt in vitrovlees geassocieerd met vlees waarmee ‘gerommeld’ is, en ten tweede met genetisch gemanipuleerd voedsel.

De afkerige morele reactie slaat vaak snel om als mensen zich realiseren dat voor in vitrovlees geen dieren worden gehouden en hiervoor dus ook geen dier in slechte omstandigheden gehouden wordt. In vitrovlees biedt de mogelijkheid om 'slachtofferloos' vlees te eten. Ook wordt voor het maken van in vitro vlees geen gebruik gemaakt van genetische modificatie. Het idee dat er bij de productie op onduidelijke manieren wordt gerommeld kan niet zo snel verdwijnen: voorlopig bestaat in vitro vlees niet en het is dus ook niet duidelijk hoe het precies zal worden gemaakt.

Lust en walging
Vlees roept op zichzelf al snel een gevoel van walging op, zo blijkt uit cultureel onderzoek. In alle culturen zijn er taboes op (bepaalde soorten) vlees en in alle culturen wordt vlees gezien als zowel als het meest lustvolle als het meest walgelijke voedsel. Negatieve oordelen over intensieve veehouderij versterken de afkerige neigingen, en kunnen het oordeel over in vitro vlees juist positief beïnvloeden. Vergelijkingen met andere ontwikkelingen op het gebied van 'eiwittransitie' kunnen verhelderend zijn. Insecten worden, net als in-vitrovlees, onder de aandacht gebracht als een duurzaam alternatief voor vlees, en ook hier speelt walging een rol. Voorstanders wijzen er dan bijvoorbeeld op dat we wel garnalen eten, die helemaal niet zoveel anders zijn dan insecten.