De Aziatische olifantenpopulatie krimpt aanzienlijk, zowel bij in het wild levende als door de mens gehouden olifanten. Redenen hiervoor zijn het verkleinen en versnipperen van hun natuurlijke levensgebied door de mens, maar ook een moeizaam verlopende voortplanting bij olifanten die in hun vrijheid worden beperkt. Op maandag 11 mei organiseert de Universiteit Utrecht het symposium: ‘Elephant breeding; their life in our hands?’. De Utrechtse promovendus Chatchote Thitaram onderzocht de fysiologie van de voortplanting van de vrouwelijke Aziatische olifant in Thailand. Samen met Thitaram presenteren vier internationale toponderzoekers op het gebied van de voortplanting van de olifant op het symposium hun laatste onderzoeksresultaten.
Om de Aziatische olifant te behouden, moet er voor meer nakomelingen worden gezorgd. Uitgangspunten daarbij zijn de cyclus bij olifantenkoeien, hoe deze cycliciteit door het seizoen wordt beïnvloed en in hoeverre deze hormonaal is te beïnvloeden. Thitaram ontdekte hierin enkele bepalende kenmerken. Deze kenmerken zorgen er, in combinatie met kennis van voortplantingsgedrag en de manier waarop een olifantenstier de bronst waarneemt, voor dat koe en stier op het juiste moment voor de dekking met elkaar in contact kunnen worden gebracht.
Kunstmatig
Mocht bevruchting bij een olifantenstel niet op natuurlijke wijze tot stand komen, zijn de kansen nog steeds niet verkeken. ‘Door meer inzicht in de cyclus van de koe is het ook mogelijk om de ovulatie kunstmatig op te wekken met een injectie’ aldus Thitaram. ‘We kunnen zo voor 90% het exacte tijdstip van de ovulatie bepalen. Dit is heel belangrijk voor zowel de natuurlijke dekkingen als kunstmatige inseminatie. Het spreekt voor zich dat de slagingskans van de dekking dan toeneemt.’
Bijdrage aan behoud
De resultaten van dit onderzoek zijn uitermate belangrijk voor het beheer van gehouden populaties en van populaties in het wild. De bevindingen kunnen worden toegepast in olifantenkampen en dierentuinen om de fokprogramma’s te verbeteren en zo bij te dragen aan het behoud van de Aziatische olifant.