Ouders krijgen bovendien de mogelijkheid om de gemeente aan te zetten, zorg te dragen voor een openbare basisschool. Dit schrijft Dijksma in een brief aan de Tweede Kamer.

Anders dan bij schoolbesturen in het bijzonder onderwijs, kan een openbaar schoolbestuur geen nieuwe openbare basisschool stichten. Het stichten van openbare basisscholen is momenteel voorbehouden aan gemeenten. Dijksma wil besturen de mogelijkheid geven om bij de gemeente een verzoek in te kunnen dienen voor een openbare basisschool. Een gemeente behoudt de bevoegdheid om een openbare basisschool te stichten als een zelfstandig bestuur niet met een initiatief komt en er wel behoefte is aan openbaar onderwijs.

Als een bestuur of gemeente onvoldoende inzet toont om een openbare basisschool te stichten, moet het bovendien mogelijk zijn dat ouders zelf actie kunnen ondernemen. Ouders krijgen daarom de formele mogelijkheid om een verzoek bij de gemeente in te dienen waarin de gemeente wordt gevraagd, zorg te dragen voor een openbare basisschool. Wanneer de gemeente dit niet nodig vindt, kunnen ouders naar het ministerie van Onderwijs gaan. Op dit moment is hiervoor een wetsvoorstel in voorbereiding. In het voortgezet onderwijs is deze mogelijkheid er al.