De organisatie van de zorg rond zwangerschap en geboorte is de voornaamste oorzaak voor de relatief slechte Europese positie van Nederland voor wat betreft de gezondheid rond de geboorte. Verschillen tussen grote steden en de rest van Nederland komen vooral voort uit etniciteit, sociale achterstand en de woonomgeving. Dit zijn voorlopige conclusies uit onderzoek door Erasmus MC, in opdracht van ZonMw. Een inmiddels door minister Klink ondersteunde onderzoeksagenda van ZonMw richt zich op onderzoek naar verbetering van zorg en landelijke invoering van goede initiatieven.
Nederland heeft op Europees niveau een relatief slechte positie voor wat betreft gezondheid rond de geboorte, ofwel perinatale gezondheid. Er sterven ongeveer 10 op 1000 kinderen rond de geboorte, in vergelijkbare andere landen is de sterfte soms 30% lager. Zeventig procent van de perinatale sterfte in Nederland betreft doodgeboorte indien gerekend vanaf 22 weken zwangerschapsduur.
Dertig procent van de perinatale sterfte heeft plaats in de eerste week na de geboorte. In Vlaanderen, dat sociaal-demografisch en economisch goed vergelijkbaar is met Nederland, is de perinatale sterfte al minstens een decennium lang tweederde van die in Nederland. Dit is omgerekend niet circa 1700 maar 1150 gevallen van perinatale sterfte per jaar bij 175.000 pasgeborenen in Nederland; een ongekend groot verschil. Binnen Nederland en vooral binnen de grote steden zoals Rotterdam en Den Haag bestaan bovendien grote verschillen tussen groepen zwangeren.
In opdracht van ZonMw, de Nederlandse Organisatie voor Gezondheidsonderzoek en Zorginnovatie, heeft Erasmus MC de Signalementstudie Zwangerschap en Geboorte uitgevoerd, met als doel het vaststellen van kennisvragen en onderzoeksmogelijkheden voor de verbetering van de perinatale zorg in Nederland. Onderzocht zijn patiëntgebonden risicofactoren, zoals reeds aanwezige ziekte, leefstijl en sociaal-maatschappelijke factoren enerzijds en de rol van de verloskundige organisatie, waaronder zorggebruik, risicoselectie, kwaliteit van zorg in Nederland anderzijds.
De voorlopige conclusie is dat de ongunstige Europese positie van Nederland waarschijnlijk vooral veroorzaakt wordt door factoren in het zorgsysteem, terwijl de verschillen binnen Nederland en de grote steden samenhangen met grote risicoverschillen tussen groepen op basis van etniciteit, sociale achterstand en de buurt waar men woont. Op basis hiervan en op basis van onderzoeksagenda's van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) en de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) is door ZonMw een onderzoeksagenda opgesteld.
Minister Klink steunt de onderzoeksagenda, waarvan de kern is: onderzoeken hoe de zorg rond de zwangerschap en geboorte beter kan en hoe goede initiatieven landelijk kunnen worden ingevoerd.