De vooruitzichten op een effectief malariavaccin zijn een stuk rooskleuriger, nu is aangetoond dat gezonde vrijwilligers volledig beschermd kunnen worden tegen malaria. Dit goede nieuws melden malaria-onderzoekers van het UMC St Radboud in het gezaghebbende medisch-wetenschappelijke tijdschrift The New England Journal of Medicine.
Al tientallen jaren wordt gezocht naar een vaccin dat het afweersysteem voldoende krachtig stimuleert om de mens volledig te beschermen tegen een infectie met de malariaparasiet. Nu is het de Nijmeegse onderzoekers onder leiding van prof. dr. Robert Sauerwein gelukt om gezonde Nederlandse vrijwilligers binnen enkele maanden volledig te beschermen tegen malaria.
Malaria behoort tot de ernstigste infectieziekten in de wereld. Jaarlijks sterven vooral in Afrika meer dan een miljoen mensen aan de gevolgen van malaria. Met name jonge kinderen, die nog onvoldoende natuurlijke afweer tegen malaria-infecties hebben opgebouwd, zijn het slachtoffer. Al tientallen jaren wordt gezocht naar een vaccin dat het afweersysteem voldoende krachtig stimuleert om de mens volledig te beschermen tegen een infectie met de malariaparasiet. Een werkzaam vaccin zou een grote doorbraak betekenen in de malariabestrijding, maar tot op heden is er geen vaccin beschikbaar. Malariadeskundigen zijn er dan ook van overtuigd geraakt, dat het menselijke afweersysteem grote moeite heeft om te leren malariaparasieten uit te schakelen.
Nu blijkt het toch mogelijk om volledige bescherming tegen malaria op te wekken. Het is Nijmeegse onderzoekers onder leiding van prof. dr. Robert Sauerwein gelukt om gezonde Nederlandse vrijwilligers binnen enkele maanden volledig te beschermen tegen malaria. Deze vrijwilligers werden blootgesteld aan malariaparasieten terwijl zij het anti-malariamiddel chloroquine gebruikten. Op deze manier bleken de parasieten in het lichaam een goede afweerreactie op te wekken, zonder dat de vrijwilligers ziekteverschijnselen kregen. De proef op de som volgde enkele maanden later, toen de vrijwilligers opnieuw besmet werden met de malariaparasiet. De opgebouwde afweerreactie bleek inderdaad voldoende te zijn: de vrijwilligers werden niet ziek van de nieuwe besmetting.
De onderzoekers toonden aan dat een krachtige groep afweercellen, de zogenaamde multifunctionele T-cellen, belangrijk is voor deze beschermende afweerreactie.
Deze studie bewijst dat het mogelijk is om op efficiënte wijze volledige bescherming tegen malaria op te bouwen. Dit is een hoopvol uitgangspunt voor een toekomstig effectief malariavaccin.