Sinds kort zijn diverse tests verkrijgbaar waarmee overgevoeligheid voor bepaalde stoffen kan worden onderzocht. Dat lijkt geweldig. In het tijdschrift Science waarschuwen Amerikaanse wetenschappers voor valse verwachtingen. Mogelijk gaan mensen zelf hun medicijngebruik veranderen, zonder overleg met huisartsen.
Eén van de fabrikanten van deze tests is Genelez. Op hun website spreken ze over medicijnen waar mensen ziek van kunnen worden of die vervelende bijeffecten hebben. Door middel van een via internet verkrijgbare testje kun je controleren hoe je lichaam reageert op geneesmiddelen. In het DNA van mensen zijn namelijk aanwijzingen te vinden dat iemand gevoelig is voor bepaalde stoffen. Door medicijnen met deze stof te vermijden of de dosering aan te passen, hebben mensen mogelijk meer baat bij de voorgeschreven medicatie.
De Amerikaanse wetenschapper Sara Huston Katsanis en haar collega’s waarschuwen voor het gebruik van deze tests. De kwaliteit van de onderzoeken is namelijk onzeker. Er staat niet vast dat de tests wel de juiste aspecten testen van het onderzochte bloed, of dat de connectie tussen het betreffende gen en het medicijn waar de genetische informatie betrekking op zou hebben. De laboratoria die de tests ontwikkelen hoeven volgens Katsanis namelijk geen uitgebreide onderzoeken te doen.
Katsanis en haar collega’s noemen een onderzoek uit 2004 als voorbeeld. Een onafhankelijk panel bestudeerde de resultaten van een
genetische test. Zij bevonden dat er niet voldoende bewijs was dat de test tot positieve aanpassingen in het medicijngebruik kon leiden. Daarom pleit Katsanis voor een betere controle op deze tests en de werking daarvan.
Hoogleraar medische biotechnologie Huub Schellekens is verbonden aan de Universiteit Utrecht en lid van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. Hij stelt dat in Nederland nog weinig sprake is van commerciële verkoop van genetische tests. Het controleren van deze tests valt echter niet onder de bevoegdheid van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. Het enige dat een dergelijke test nodig heeft is een Europees keurmerk dat bevestigt dat de test “meet wat hij moet meten”.
Op de vraag of de verspreiding van deze tests zorgwekkend is, antwoord hij dat mensen toch al vaak hun medicatie op eigen initiatief aanpassen. Mensen passen vaker de dosering aan van hun medicijnen zonder een arts of apotheker te raadplegen. Het maakt niet uit of dat gebeurt op basis van een testje. Maar waarschijnlijk kunnen we pas na jaren van onderzoek meer zeggen over de werking van genetische thuistestjes.