Bij een deel van de patiënten stijgt de kans op totale genezing aanzienlijk. Bij wie de bloedkanker niet verdwijnt, kan de hogere dosering de leukemie wèl flink verminderen. De wetenschappers hebben hun doorbraak gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift The New England Journal of Medicine.

Daalder
De ontdekking betekent een flinke stap vooruit in de behandeling van oudere patiënten met acute myeloide leukemie, de meest voorkomende vorm van acute leukemie. De meeste mensen met deze ziekte zijn ouder dan 60 jaar en door de vergrijzing dreigt het aantal patiënten verder toe te nemen. Ouderen hebben een kleinere kans op genezing omdat ze minder goed reageren op de chemotherapie. Bij de behandeling van acute leukemie is de eerste klap een daalder waard. Het gaat er in de eerste instantie om de leukemie bij zoveel mogelijk patiënten terug te dringen, want dan verdwijnen vaak ook klachten als infecties en bloedingen. In tweede instantie willen artsen zorgen dat de leukemie daarna weg blijft en dus genezing voor meer mensen binnen bereik komt.

Verdubbelen
De behandeling bestaat uit het toedienen van twee soorten cytostatica, middelen die de deling van cellen kunnen stoppen. Al 20 jaar worden deze middelen wereldwijd in een bepaalde dosering gebruikt. De onderzoekers hebben echter in een proef met 800 patiënten tussen de 60 en 83 jaar de gebruikelijke dosis van één van de cytostatica (daunorubicin), verdubbeld. Het blijkt dat daardoor bij meer patiënten de behandeling aanslaat. De leukemie wordt veel krachtiger teruggedrongen en dat gebeurt al meteen na de eerste kuur. Het succes is het grootst bij de jongste groep (60-65 jaar). Bij bijna driekwart van hen werd de leukemie met succes teruggedrongen, terwijl dit bij de oude dosis bij slechts de helft van de patiënten gebeurde. Hoewel soms de leukemie daarna terugkeerde, bleek bovendien de kans op blijvende genezing toe te nemen van 23% naar 38% ‘Het bijzondere is dat het verdubbelen van de dosis niet leidt tot meer bijwerkingen bij de patiënt. Ze betalen dus geen hogere prijs’, zegt Bob Löwenberg, hoogleraar Hematologie bij het Erasmus MC en coördinator van de studie.

Averechts
De studie laat zien dat artsen in het verleden waarschijnlijk te voorzichtig zijn omgegaan met de dosering. Deze neiging hebben artsen altijd enigszins bij het behandelen van oudere patiënten met kanker. Löwenberg: ‘Maar dit kan dus averechts uitpakken voor ouderen.’ Aan de studie hebben veertien Nederlandse ziekenhuizen meegewerkt naast enkele centra in België, Duitsland Zwitserland en Engeland. Het onderzoek is uitgevoerd binnen het samenwerkingsverband van de Stichting Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland (Hovon). Dit samenwerkingsverband van hematologische centra houdt zich bezig met het verbeteren van de behandeling van onder andere leukemie en lymfklierkanker.