Het lage btw-tarief zou kringloopwinkels in staat stellen om flink uit te breiden. “En dat zou zeer welkom zijn in deze tijd, waarin klimaatverandering en uitputting van grondstofvoorraden hoog op de agenda staan”, zegt Harry Slotema, directeur van de Brancheorganisatie Kringloopbedrijven Nederland (BKN). 

CO2-besparing
Kringloopwinkels, weet Slotema, zijn een waardevol instrument in de strijd tegen die problemen. TNO berekende afgelopen zomer dat één ton goederen door kringloopwinkels ingezameld, een besparing in CO2-uitstoot oplevert van eveneens één ton. Via kringloopwinkels wordt de levensduur van goederen met minstens de helft verlengd. Daardoor hoeft minder afval te worden verbrand, en zijn er minder grondstoffen nodig voor nieuwe producten.

De argumenten van De Jager hebben niets met milieu te maken. Voor de staatssecretaris liggen de problemen met een gunstige btw-regeling in de sfeer van sociaal beleid. Kringloopwinkels bieden vaak werk aan mensen die via andere kanalen niet zo snel een baan vinden. In België, zo schrijft De Jager, kan een kringloopwinkel worden erkend als instelling die zich inspant voor de reïntegratie van langdurig werklozen of moeilijk bemiddelbaren. “Die erkenning kan vervolgens worden ingeroepen bij de toepassing van het verlaagde btw-tarief van 6 procent.” Zo’n constructie is in Nederland niet mogelijk, onder meer doordat in ons land “niet het bedrijf, maar de persoon wordt gesubsidieerd”. 

Speerpunt
Een heel rare redenering, vindt Slotema. “Het is natuurlijk makkelijk om te zeggen dat iets niet kan. Maar ik vind dat geen reden om er dan maar over op te houden. Ik zeg: dit is hét moment om te gaan zoeken naar een manier waarop het wel kan. De spullen die via kringloopwinkels worden ingezameld, vallen onder de noemer grof herbruikbaar huishoudelijk afval. Het verkleinen van die categorie afval is bij veel gemeenten speerpunt. Ik kan me niet voorstellen dat er geen modus te vinden zou zijn om toch dat lage btw-tarief te gaan hanteren.”

De BKN wijst op het groene banenplan, waarvoor de vakcentrale FNV en de Stichting Natuur en Milieu zich kort geleden sterk maakten. Volgens dat plan moet het btw-tarief op milieuvriendelijke goederen en diensten omlaag. Het plan, waaraan het kabinet dit jaar en volgend jaar ruim 3 miljard euro zou moeten besteden, levert volgens de FNV 100.000 extra banen op. “Waarom zouden kringloopwinkels geen onderdeel van dat plan kunnen zijn?”, aldus Slotema. “Met de opbrengst van de btw-verlaging kunnen we vele nieuwe banen creëren voor mensen die anders niet zo snel aan de slag komen.” De BKN-directeur vindt het hoog tijd om de handen ineen te slaan.

De btw op goederen in kringloopwinkels is al jaren onderwerp van discussie. “Eigenlijk vinden we het vreemd dat wij überhaupt btw moeten afdragen”, zegt Jan Hulsink, bedrijfsleider van de Stichting Kringloop Zwolle. “Want voor de goederen die wij verkopen, is al btw afgedragen. Door de klant die ze de allereerste keer in een winkel kocht. Wij dragen nog een keer btw af. Dat terwijl wij zelf niet betalen voor de verwerving van de goederen. Mensen die bij ons iets aanleveren, krijgen daar niets voor.” Hulsink begrijpt dat het in de praktijk niet mogelijk is om helemaal onder btw-afdracht uit te komen. “Maar het lage tarief zou al veel schelen.”