Door gebruik te maken van de krachtige Keck I telescoop in Hawaii, heeft Michele Fumagalli, recent afgestudeerd astronoom en zijn collega's twee quasars waargenomen, genaamd J1134+5742 en Q0956-122. Quasars zijn intense lichtbronnen die tot stand komen door superette materie die in gigantische zwarte gaten valt, in de kern van sterrenstelsels. Om de Aarde te bereiken moet het licht door gaswolken die zich in de baan bevinden.

Door het licht te bekijken dat binnenvalt kunnen onderzoekers vaststellen wat voor deeltjes zich in het gas bevinden. Verschillende chemische elementen absorberen namelijk kleine golflengten uit het licht waardoor ze een unieke chemische vingerafdruk achterlaten. Tot nu toe zijn in elke gaswolk sporen van metalen gevonden. Deze sporen zijn afkomstig van vroegere sterren die zware elementen creëren door lichtere substanties zoals waterstof te fuseren.

Dit betekent dat de samenstelling van deze vervuilde gaswolken niet gebruikt kan worden om theorien over de oerknal te testen en wat voor elementen daarbij vrijkwamen. Huidige modellen van de BigBang suggereren dat na 8 minuten het nieuw ontstane universum afkoelde van een gigantische 1miljard graden tot ongeveer 500 miljoen graden, wat heet genoeg is voor het ontstaan van nieuwe elementen en koel genoeg zodat ze stabiel blijven.

Het resultaat, zo denken theoretici, was een mengsel van voornamelijk waterstof en deuterium, met een beetje helium en een spoortje lithium. Maar zonder een beetje van dit gas om te bestuderen wordt deze theorie niet ondersteund door experimenteel onderzoek.

Door de ontdekking van deze zuivere gaswolken, die dateren van twee miljard jaar na de oerknal en die op geen wijze door metalen vervuild zijn, verandert dit.

"Door het ontbreken van metalen weten we dat dit gas niet aangetast," is vertelt Fumagalli. "Dit is best spannend omdat het de eerste vondst is die overeenkomt met de samenstelling van het oergas zoals verwacht volgens de BigBang Theorie."

Behalve dat ze bestaande theorieen staven, werpen de gaswolken ook licht op hoe de vroege sterrenstelsels ontstonden. Theoretische modellen voorspellen dat pasgeboren sterrenstelsels groeien door stromen koud gas binnen te trekken, maar deze "koude stromen" zoals ze genoemd worden, zijn nooit eerder waargenomen. Fumagalli speculeert dat de nu gevonden wolken wel eens die stromen kunnen zijn...